Carnaval in België

Carnaval is van oorsprong een katholiek feest met mogelijk ook heidense wortels. Het wordt gevierd in de drie dagen die voorafgaan aan Aswoensdag. Het feest duurt van zondag tot woensdag. In sommige steden vind op de laatste dag een ‘popverbranding’ plaats.





Prins carnaval krijgt traditioneel de macht over de stad. Wanneer een prins drie keer wordt verkozen wordt hij in sommige steden keizer.

Geschiedenis

In de zeventiende eeuw krijgt de term 'carnaval' in Europa de overhand voor feesten die zich kenmerken door vermommingen, ommegangen, de instelling van een spotheerschappij met een eigen hiërarchie en uitbundig eten en drinken. In de middeleeuwen sprak men van de Vastenavondviering, waarin men nog één keer luidruchtig kon feestvieren met veel spijs en drank om vervolgens vanaf Aswoensdag de rooms-katholieke vastentijd in te gaan als voorbereiding op Pasen.





In één van de verklaringen voor het woord 'carnaval' wordt de relatie tussen dit uitbundige feest en de daarop volgende vasten gelegd: carne vale betekent vlees vaarwel. Een andere verklaring voor het woord bestaat uit de veronderstelde afleiding van carrus navalis, een scheepswagen die in de Vastenavondtijd door de straten werd getrokken met aan boord vermomde vierders.

De meeste populaire studies over het carnaval beginnen met een historisch overzicht dat tot ver vóór Christus teruggaat. Maskerades, de tijdelijke opheffing van de sociale ongelijkheid, het instellen van een korte periode van chaos en uit het volk aangestelde schertskoningen die enkele dagen heersen; dit soort feestrituelen kwam in het oude Babylon, in Mesopotomië en Egypte, bij de Grieken, de Romeinen en de Germanen al voor.





In België wordt carnaval op vele plaatsen gevierd. Dit gebruik bestond al in de late middeleeuwen (Bourgondisch carnaval). In Henegouwen dateert de carnavalstraditie minstens van de 14e eeuw. Er zijn echter steden waar het niet meer bestaat, zoals in Gent en Brussel. Carnaval wordt gevierd op zondag en maandag of soms van zondag tot woensdag. In sommige steden vindt op woensdag een 'popverbranding' plaats. Er lopen tijdens carnaval soms wel 70 groepen door de straten.





Carnaval in Binche: wereldberoemd

Het carnaval van Binche is wereldwijd bekend en je moet het eigenlijk minstens één keer meegemaakt hebben. Het ruim 600 jaar oude carnaval staat sinds november 2003 officieel op de werelderfgoedlijst van Unesco en volgens de archieven gaat het gebruik terug tot 1395.

Vreugdevuren van Bouge/Namen

Bekend zijn ook de vreugdevuren van Bouge, waar tegelijkertijd Zeven Vuren worden aangestoken volgens een oude traditie. Wil je geen last hebben van bedriegers en heksen? Dan moet je volgens de legende zeven vuren tegelijk zien.





In Bouge wordt het vreugdevuur altijd ontstoken op de eerste Vastenzondag na carnaval. Ook elders in de Ardennen zijn rond de carnavalsperiode vreugdevuren te zien.

Aalst

Het carnaval in Aalst is een van de meest bekende en 'beruchte' uit Vlaanderen. Jaarlijks trekken duizenden jongeren naar de stad om meer dan 70 lokale groepen in hun prachtige praalwagens te bezichtigen. Alcohol ontbreekt meestal niet bij dit grote feest. Een mondje Oilsjters (Aalsters) dialect praten of verstaan is altijd handig, zeker als je wil meezingen. De laatste dag is de dag van de 'voil jeanet' en wordt de carnavalspop verbrand.





Halle

Carnaval in Halle is een van de grotere carnavals in België. De stad draagt de titel van 'Carnavalhoofdstad van Vlaams-Brabant.' Halle kent een mix van het Rijnlands carnaval en het Bourgondisch straatcarnaval. De stad wil de carnavalstradities niet uit het oog verliezen en is het meeste verwezen met het katholieke geloof.